طراح حرفه ای سازه

فونداسیون چیست؟

فونداسیون از اولین مراحل هر ساختمانی هست.برای ساخت فونداسیون باید مراحل مختلفی را طی بکنیم. تمام وزن ساختمان از اسکلت به ستون و از ستون به فونداسیون منتقل می شود.

وال پست کلافی است که در طول های مشخص برای یکپارچه عمل نمودن دیوار بکار می رود. این وال پست ها سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه استحکام دیوار خواهد شد. همان گونه که از نامش پیداست نگهدارنده دیوار است.
این المان که معمولا به صورت یک تیر-ستون طراحی می گردد، در انتهای سالن های صنعتی و به طور کل فریم های با دهانه بالا که انتهای آن با دیوار پوشش می گردد، قرار می گیرد.
وظیفه وال پست ها انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فریم می باشد.
که موجب عدم تخریب دیوار می گردد.

دسته بندی وال پست ها

• وال‌پست عمودی
• وال‌پست افقی

یک نمونه از اجرای وال ‌پست‌ های افقی و عمودی در شکل زیر مشاهده می‌شود:

درز انقطاع چیست؟

برای جلوگیری از خسارت و کاهش خرابی ناشی از ضربه ساختمانهای مجاور به یکدیگر ، بویژه در زمان وقوع زلزله ، ساختمانهایی که دارای ارتفاع بیش از ۱۲ متر یا دارای بیش از ۴ طبقه هستند ، باید به وسیله درز انقطاع از ساختمانهای مجاور جدا شوند ؛ همچنین حداقل درز انقطاع در تراز هر طبقه برابر ۱۰۰/۱ ارتفاع آن تراز از روی شالوده است . این فاصله را می توان در محلهای لازم با مصالح کم مقاومت که در هنگام زلزله در اثر برخورد دو ساختمان به آسانی مصالح مزبور خرد می شوند ، پر کرد.

درز انبساط چیست؟

 برای جلو گیری از خراب های ناشی از انبساط و انقباض ساختمان بر اثر تغییر در جه حرارت محیطخارج یا جلو گیری از انتقال بار ساختمان قدیمی مجاور به ساختمانی که جدید احداث می شود ، همچنین در مواردی که ساختمان بزرگ است واز چند بلوک متصل به هم تشکیل می شود ، باید به کار بردن درز انبساط در محل مناسب پیش بینی شود . حد اقل فاصله ای از ساختمان با اجزای ساختمانی که باید در آن درز انبساط پیش بینی شود به نوع ساختمان ، تعداد ظبقات ، مصالح مصرفی و آب وهوای محل احداث بستگی دارد . بنابراین باید با مطا لعه کافی محل اندازه آن را مهندس طراح تعیین کند . برای پوشاندن و پرکردن فواصل درز انبساط از موادی که قابلیت ارتجاعی داشته با شند استفاده می شود این فواصل نباید با مصالح بنای یا ملات پر گردد.

(تو طول ساختمان باشه میشه درز انبساط اگه بین دوتا ساختمان مجاور باشه میشه درز انقطاع)

در مورد درز انقطاع شما باید حتمآ مقدار ۱ درصد ارتفاع ساختمان را رعایت کنید. البته این یک درصد در هر تراز با توجه به ارتفاع همان تراز باید رعایت گردد. با توجه به آنکه معمولآ ستونها در طبقات بالاتر باریکتر از ستون در طبقات پایینتر است، پس عملآ در طبقات بالا که به درز اتقطاع بیشتری نیاز است فضای بیشتری نیز موجود است و عملآ با رعایت درز انقطاع در طبقات پایین در طبقات بالاتر نیز درز انقطاع نیز رعایت میگردد

توجه کنید نیروهایی که ما با توجه به ضوابط آیین نامه ۲۸۰۰ محاسبه مینماییم با نیروهایی که در واقع به سازه اعمال میشود بسیار تفاوت دارد و این نیروها بسیار کمتر از مقادیر واقعی است. در عوض با نیروهای کاهش یافته دیگر به سازه در طراحی اجازه ورود به محدوده پلاستیک را نمیدهیم. تغییر مکانهایی که با نیروهای کاهش یافته محاسبه میشوند به تغییر مکانهای طرح معروفند و تغییر مکانهای ناشی از نیروهای واقعی وارد بر سازه ، تغییر مکانهای واقعی نامیده میشوند. تغییر مکان طرح به راحتی همانند بقیه تغییر مکانها در etabs مشاهده میشود. برای تغییر مکانهای واقعی تغییر مکانهای طرح را در ضریب ۰٫۷R ضرب میکنیم

برابر نسبت تغییر شکل نسبی طبقه به ارتفاع نسبی طبقه است.
مقادیر مجاز drift بر اساس بند ۲-۵-۴ آیین نامه محاسبه میشود.

درز انقطاع برای ساختمانهایی با بیش از دو سقف یا ۸ متر ارتفاع از تراز یا حداقلh 005/. از زمین مجاور می باشد. h/100 پایه
مثال: ساختمانی در منطقه با تراکم متوسط، به ابعاد ۸*۲۰ جنوبی در مجاورت همسایه های شرقی و غربی واقع شده است. در صورتی که مالک درخواست ارتفاع ۱۸ متر از تراز کف خیابان را دارد، مطلوبست محاسبه درز انقطاع؟

جواب: ۱۸=۱۸/۱۰۰ عرض درز انقطاع ۱۸ سانتیمتر می باشد. که نهایتاً عرض خالص بنا ۷۸۲ سانتیمتر می باشد. ۷۸۲= ۱۸-۸۰۰

پس بین اضلاع شرقی و غربی بایستی ۱۸ سانتیمتر درز انقطاع تعبیه گردد. که با توجه به ۰۰۵/. سهم زمین، بایستی ۹ سانتیمتر در هریک از اضلاع شرقی و غربی با مرز زمین مجاور درز تعبیه نماید. ۹=۱۸*۰۰۵/.

البته این ضوابط برای ساختمانهایی تا حداکثر ۸ طبقه حاکم می باشد
حال سوالی که ممکن است مطح شود این است که آیا در درز انبساط درز از روی پی می خورد یا خود پی ها هم از هم جدا هستند

حداقل عرض درز انقطاع در تراز هر طبقه برابر ۱۰۰/۱ ارتفاع آن تراز از روی شالوده می‏باشد . این فاصله را می‏توان در محلهای لازم با مصالح کم مقاومت که در هنگام زلزله در اثر برخورد دو ساختمان به آسانی خرد می‏شوند پر نمود

در صورتی که در نقشه های معماری درز انقطاع در ستون گذاری ستونهای کناری رعایت نشده باشد برای جلوگیری از مشکلات اجرایی حتماً باید با توجه به سایت پلان و مراجعه به بند ۱-۶-۳ آیین نامه ۲۸۰۰ ویرایش سوم درز انقطاع را محاسبه و نقشه های معماری را تصحیح کرد.

منابع:

ایمن کاران بهمنی

• خطای Unable to write frame loads در هنگام آنالیز و بعد از آن Unable to create model to run گاهی نمایش داده می شود، که علت آن ناشناخته بودن بارهای ثقلی برای تحلیل تحت بارهای  فرضی یا خیالی است.

• برای رفع خطای ران نشدن ایتبس، در برخی ورژن های نرم افزار باید یک یا چند بار خیالی notional را حذف کرده، آنالیز را انجام داد و سپس قفل را باز کرده و مجددا بارهای خیالی را تعریف کرده و فایل را ذخیره کرد، یا ابتدا بارهای فرضی را در بخش load cases به بار other تغییر داده و آنالیز کرد و دوباره بارهای فرضی را به پیش فرض program determined برگرداند.

• ممکن است به دلیل اشکالات مدلسازی که در Check Model مشاهده نشده اند آنالیز انجام نشود. برای رفع این مورد در یک فایل Save as گرفته شده، تمام مدل را انتخاب نموده و از مسیر Edit – Merge Joints تمام گره‌هایی که با فاصله مثلا کمتر از 1 سانتی متر از یکدیگر قرار دارند را به هم متصل کنید.

• عدم تعریف صحیح مصالح فولاد، بتن و میلگرد نیز می تواند مانع از آنالیز شود، باید در قسمت تعریف مصالح به مقدار صحیح مدول الاستیسیته (E)، چگالی و تنش تسلیم توجه نمود.
• اگر ضریب کاهش سختی برای تیرها، ستون ها و دیوار ها تعریف شده باشد ممکن است عدد ناچیزی وارد شده باشد و موجب جلوگیری از آنالیز شود.
  می توان در یک فایل ذخیره شده جداگانه سختی همه اعضا و سطح ها را از مسیرهای Assign-Frame-Property Modifiers و Assign-Shell-Stiffness Modifiers یک داد و متوجه شد خطا مربوط به سختی است یا خیر.

• مش بندی سطوح و دیوار ها می تواند گاهی عامل جلوگیری از آنالیز باشد. می توان در یک فایل ذخیره شده، دیوار ها و سطوح را حذف کرده، بدون مش بندی اضافه کرد و دید آیا بدون مش بندی آنالیز انجام می شود و یا خیر و در صورتی که مشکل از مش بندی باشد نسبت به اصلاح مش بندی و تغییر ابعاد آن اقدام نمود.

منابع:

علت ران نشدن ایتبس

این فضا جهت نصب قطعات آسانسور شامل بافرها (ضربه گیرها) ، لوازم گاورنر سقوط ، محل عبور یوک و سینی کابین و استقرار ضربه گیر کابین خواهد بود

در این محل فضایی خالی ، به ابعاد 60 در 50 در 100 سانتیمتر مکعب وجود خواهد داشت ، که اصطلاحاً فضای جان پناه نامیده میشود.
هنگامی که سرویس کار آسانسور جهت سرویس های دوره ای نگهداری و یا تعمیرات ، به چاله آسانسور مراجعه میکند ، اگر بطور اتفاقی آسانسور حرکت نماید، سرویسکار میتواند از فضای جان پناه برای نجات خود استفاده نماید.

نکته: درمورد ساختمان های قدیمی که فضای لازم را ندارند، جهت پیشگیری بهتر است قبل از ورود سرویسکار به چاله آسانسور، از یک سکوی متحرک (پرتابل) فلزی استفاده گردد.

مراحل حفر و ایجاد چاه ( چاله ) آسانسور به قرار زیر می باشد:

1: آماده سازی کف چاله آسانسور

جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید 190 cm باشد.
در زمان بتون ریزی کف چاله با عنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین و زیر قاب وزنه تعادل 10cm بتون مگر و 30cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150cm  شود.
جهت اجرای سکوهای ضربه گیر طبق نقشه های اجرای آرماتورهای انتظار جهت سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.

2: طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک

- بتون مگر 10 سانتیمتر
- بتون آرمه کف و آرماتور بندی 30 سانتیمتر 

3: دیوارکشی اطراف چاهک 

الف ) سه طرف چاهک (سمت راست -  روبرو – سمت چپ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد. ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد:
ورق کشی: که به تناسب فضا از ورق های فلزی _ یا پانل های گچی استفاده می شود
رابتیس بندی: با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
آجر کشی
ب ) انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ

ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهك آسانسور (نیروی دینامیكی Dynamic ) بشرح زیر می باشد:

1. آسانسور 4 نفره حدود 3000 كیلوگرم
2. آسانسور 6 نفره حدود 3200 كیلوگرم
3. آسانسور 8 نفره حدود 3850 كیلوگرم
4. آسانسور 15 نفره حدود 6200 كیلوگرم

نکات محاسباتی در مورد تیرچه های کرومیت (فلزی)

نشریه شماره ۵۴۳

مشخصات سقف های تیرچه فلزی ( کرومیت ) بر اساس نشریه شماره ۵۴۳ سازمان برنامه و بودجه معیین می گردد.

نشریه فوق دارای جدول های  آماده برای تعیین مشخصات تیرچه‌ها نمی‌باشد و صرفا آیین نامه محاسباتی است . علاوه بر آن تا کنون هیچگونه آئین نامه یا نشریه رسمی مورد تأیید مراجع ذیصلاح منتشر نشده است. لذا لازمست تیرچه های کرومیت بر اساس بارگذاری و نحوه اجرا محاسبه گردد.

میلگرد افت و حرارت

برای این نوع سقف میلگرد افت و حرارت با قطر ۶ میلیمتر کفایت می‌کند . تعداد این میلگردها در خلاف جهت تیرچه‌ها هر ۲۵ سانتیمتر یک عدد می‌بایستی اجرا گردد. در نشریه ۵۴۳ به لزوم اجرای میلگردهای افت و حرارت در جهت تیرچه های کرومیت اشاره نشده است.

از دیگر نکات محاسباتی در مورد تیرچه های فلزی ( کرومیت ) بایستی به تایم بین اشاره کرد. کلیه دهانه‌های سقفهای کرومیت ، اجرای کلاف میانی یا تایم بین ضروری است . در دهانه‌های بالای ۳ متر کلافهای میانی حتماً می‌بایستی با بتن (بوسیله ایجاد فاصله بین بلوکها) اجرا گردند. در دهانه‌های کوچکتر از ۵٫۳۰ متر یک کلاف میانی و در دهانه‌های بین ۵٫۳۰ و ۷٫۸۰ متر دو کلاف میانی و در دهانه‌های بیش از ۷٫۸۰ متر سه کلاف میانی مورد نیاز است. در تمام این حالات حداقل میلگرد طولی کلافهای میانی دو عدد میلگرد نمره ۱۲ می باشد.

میلگرد

در تولید تیرچه کرومیت استفاده از میلگرد نوع ۳ ممنوع بوده و باید از نوع ۱ یا ۲ استفاده گردد.

در نشریه ۵۴۳ به لزوم اجرای میلگرد تقویت ممان منفی اشاره‌ای نشده است و با توجه به اینکه طرح تیرچه‌ها مفصلی است لذا نیازی به استفاده از آن در سقفهای کرومیت نمی‌باشد.

حداکثر طول تیرچه کرومیت

مطابق مبحث دهم از مقررات ملی ساختمان در ساختمانهای مسی که در آنها خیز مطرح است و تکیه‌گاه تیرهای اسکلت آنها از نوع گیردار باشد ، حداکثر دهانه مجاز برای استفاده از این سقفها ۲۶ برابر ضخامت سقف و برای ساختمانهایی که تکیه گاه تیر های اسکلت انها از نوع ساده باشد ، حداکثر دهانه مجاز برای استفاده از این سقفها ۲۰ برابر ضخامت سقف می‌باشد.

محاسبات فلزی ( کرومیت ) بسیار مشکل و دارای کنترلهای زیادی می‌باشد و باید برای هر تیرچه بطور جداگانه طراحی گردد. در طراحی این تیرچه‌ها می‌بایستی تمام جزئیات شامل بال فوقانی ، بال تحتانی ، میلگرد زیگزاگ و فاصله بین زیگزاگها و طول تقویت های فوقانی وتحتانی با توجه به آیین نامه فوق دقیقا محاسبه گردد.

منبع:

تیرچه ایده ال

درای وال چیست؟

درای وال (Dry Wall)، به معنای دیوار خشک است. علت این نام‌گذاری این است که در هنگام نصب و اجرای آن، هیچگونه مصالح ساختمانی (گچ، سیمان و…) استفاده نمی­شود. این دیوارها از یک‌لایه گچ که بین دو لایه کاغذ یا مقوا فشرده شده، تشکیل می‌شوند.

برای نصب این دیوارها از یک سری ناودانی های عمودی و افقی استفاده می‌شود (شکل 42). ابتدا ناودانی های افقی را در امتداد هم روی کف و سقف (توسط شاقول و یا تراز لیزر) و تفنگ گازی و میخ های فولادی پرچ می‌کنند و بعد ناودانی های عمودی را با فاصله 40  الی 60 سانتی‌متر (با توجه به کاربری دیوار) درون ناودانی های افقی گذاشته و توسط پیچ های سرمته پیچ می­کنند. به دلیل اتصالات مفصلی که این دیوارها دارند در برابر زلزله آزادی عمل خوبی دارند. از این نوع دیوارها به‌ عنوان جدا کننده های داخلی ساختمان استفاده می‌شود و کاربرد باربری ندارند. این دیوارها به دلیل وزن پایینی که دارند باعث کاهش بارمرده ساختمان ها 35 درصد و کاهش نیروی مؤثر زلزله می ­شوند. این سیستم به لحاظ ساختار ویژه ای که دارد بسیار سبک بوده و استفاده از آن در ساختمان‌های با ارتفاع زیاد وزن سازه را تا حد زیادی کاهش می دهد.

 

 

 

 

منبع:

سبزسازه

در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع ستون دوبل بپردازیم و سپس عملکرد این ستون ها را در سازه بررسی می کنیم.

انواع ستون‌ دوبل بر اساس شکل ظاهری

1.نیمرخ نورد شده

2.ستون مرکب از نیمرخ‌های نورد شده

در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع ستون دوبل بپردازیم و سپس عملکرد این ستون ها را در سازه بررسی می کنیم.

انواع ستون‌ دوبل بر اساس شکل ظاهری

1.نیمرخ نورد شده

2.ستون مرکب از نیمرخ‌های نورد شده

درای وال چیست؟

درای وال (Dry Wall)، به معنای دیوار خشک است. علت این نام‌گذاری این است که در هنگام نصب و اجرای آن، هیچگونه مصالح ساختمانی (گچ، سیمان و…) استفاده نمی­شود. این دیوارها از یک‌لایه گچ که بین دو لایه کاغذ یا مقوا فشرده شده، تشکیل می‌شوند.

برای نصب این دیوارها از یک سری ناودانی های عمودی و افقی استفاده می‌شود (شکل 42). ابتدا ناودانی های افقی را در امتداد هم روی کف و سقف (توسط شاقول و یا تراز لیزر) و تفنگ گازی و میخ های فولادی پرچ می‌کنند و بعد ناودانی های عمودی را با فاصله 40  الی 60 سانتی‌متر (با توجه به کاربری دیوار) درون ناودانی های افقی گذاشته و توسط پیچ های سرمته پیچ می­کنند. به دلیل اتصالات مفصلی که این دیوارها دارند در برابر زلزله آزادی عمل خوبی دارند. از این نوع دیوارها به‌ عنوان جدا کننده های داخلی ساختمان استفاده می‌شود و کاربرد باربری ندارند. این دیوارها به دلیل وزن پایینی که دارند باعث کاهش بارمرده ساختمان ها 35 درصد و کاهش نیروی مؤثر زلزله می ­شوند. این سیستم به لحاظ ساختار ویژه ای که دارد بسیار سبک بوده و استفاده از آن در ساختمان‌های با ارتفاع زیاد وزن سازه را تا حد زیادی کاهش می دهد.

 

 

 

 

منبع:

سبزسازه

این فضا جهت نصب قطعات آسانسور شامل بافرها (ضربه گیرها) ، لوازم گاورنر سقوط ، محل عبور یوک و سینی کابین و استقرار ضربه گیر کابین خواهد بود

در این محل فضایی خالی ، به ابعاد 60 در 50 در 100 سانتیمتر مکعب وجود خواهد داشت ، که اصطلاحاً فضای جان پناه نامیده میشود.
هنگامی که سرویس کار آسانسور جهت سرویس های دوره ای نگهداری و یا تعمیرات ، به چاله آسانسور مراجعه میکند ، اگر بطور اتفاقی آسانسور حرکت نماید، سرویسکار میتواند از فضای جان پناه برای نجات خود استفاده نماید.

نکته: درمورد ساختمان های قدیمی که فضای لازم را ندارند، جهت پیشگیری بهتر است قبل از ورود سرویسکار به چاله آسانسور، از یک سکوی متحرک (پرتابل) فلزی استفاده گردد.

مراحل حفر و ایجاد چاه ( چاله ) آسانسور به قرار زیر می باشد:

1: آماده سازی کف چاله آسانسور

جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید 190 cm باشد.
در زمان بتون ریزی کف چاله با عنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین و زیر قاب وزنه تعادل 10cm بتون مگر و 30cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150cm  شود.
جهت اجرای سکوهای ضربه گیر طبق نقشه های اجرای آرماتورهای انتظار جهت سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.

2: طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک

- بتون مگر 10 سانتیمتر
- بتون آرمه کف و آرماتور بندی 30 سانتیمتر 

3: دیوارکشی اطراف چاهک 

الف ) سه طرف چاهک (سمت راست -  روبرو – سمت چپ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد. ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد:
ورق کشی: که به تناسب فضا از ورق های فلزی _ یا پانل های گچی استفاده می شود
رابتیس بندی: با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
آجر کشی
ب ) انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ

ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهك آسانسور (نیروی دینامیكی Dynamic ) بشرح زیر می باشد:

1. آسانسور 4 نفره حدود 3000 كیلوگرم
2. آسانسور 6 نفره حدود 3200 كیلوگرم
3. آسانسور 8 نفره حدود 3850 كیلوگرم
4. آسانسور 15 نفره حدود 6200 كیلوگرم

نکات محاسباتی در مورد تیرچه های کرومیت (فلزی)

نشریه شماره ۵۴۳

مشخصات سقف های تیرچه فلزی ( کرومیت ) بر اساس نشریه شماره ۵۴۳ سازمان برنامه و بودجه معیین می گردد.

نشریه فوق دارای جدول های  آماده برای تعیین مشخصات تیرچه‌ها نمی‌باشد و صرفا آیین نامه محاسباتی است . علاوه بر آن تا کنون هیچگونه آئین نامه یا نشریه رسمی مورد تأیید مراجع ذیصلاح منتشر نشده است. لذا لازمست تیرچه های کرومیت بر اساس بارگذاری و نحوه اجرا محاسبه گردد.

میلگرد افت و حرارت

برای این نوع سقف میلگرد افت و حرارت با قطر ۶ میلیمتر کفایت می‌کند . تعداد این میلگردها در خلاف جهت تیرچه‌ها هر ۲۵ سانتیمتر یک عدد می‌بایستی اجرا گردد. در نشریه ۵۴۳ به لزوم اجرای میلگردهای افت و حرارت در جهت تیرچه های کرومیت اشاره نشده است.

از دیگر نکات محاسباتی در مورد تیرچه های فلزی ( کرومیت ) بایستی به تایم بین اشاره کرد. کلیه دهانه‌های سقفهای کرومیت ، اجرای کلاف میانی یا تایم بین ضروری است . در دهانه‌های بالای ۳ متر کلافهای میانی حتماً می‌بایستی با بتن (بوسیله ایجاد فاصله بین بلوکها) اجرا گردند. در دهانه‌های کوچکتر از ۵٫۳۰ متر یک کلاف میانی و در دهانه‌های بین ۵٫۳۰ و ۷٫۸۰ متر دو کلاف میانی و در دهانه‌های بیش از ۷٫۸۰ متر سه کلاف میانی مورد نیاز است. در تمام این حالات حداقل میلگرد طولی کلافهای میانی دو عدد میلگرد نمره ۱۲ می باشد.

میلگرد

در تولید تیرچه کرومیت استفاده از میلگرد نوع ۳ ممنوع بوده و باید از نوع ۱ یا ۲ استفاده گردد.

در نشریه ۵۴۳ به لزوم اجرای میلگرد تقویت ممان منفی اشاره‌ای نشده است و با توجه به اینکه طرح تیرچه‌ها مفصلی است لذا نیازی به استفاده از آن در سقفهای کرومیت نمی‌باشد.

حداکثر طول تیرچه کرومیت

مطابق مبحث دهم از مقررات ملی ساختمان در ساختمانهای مسی که در آنها خیز مطرح است و تکیه‌گاه تیرهای اسکلت آنها از نوع گیردار باشد ، حداکثر دهانه مجاز برای استفاده از این سقفها ۲۶ برابر ضخامت سقف و برای ساختمانهایی که تکیه گاه تیر های اسکلت انها از نوع ساده باشد ، حداکثر دهانه مجاز برای استفاده از این سقفها ۲۰ برابر ضخامت سقف می‌باشد.

محاسبات فلزی ( کرومیت ) بسیار مشکل و دارای کنترلهای زیادی می‌باشد و باید برای هر تیرچه بطور جداگانه طراحی گردد. در طراحی این تیرچه‌ها می‌بایستی تمام جزئیات شامل بال فوقانی ، بال تحتانی ، میلگرد زیگزاگ و فاصله بین زیگزاگها و طول تقویت های فوقانی وتحتانی با توجه به آیین نامه فوق دقیقا محاسبه گردد.

منبع:

تیرچه ایده ال

برای درجه یک شدن همین امروز شروع کنید تا با کمترین اتلاف وقت و سرمایه، بیشترین بازدهی را داشته باشید.

آغاز درست

یکی از سوالاتی که برای اکثر شما پیش می آید این است که مطالعه آزمون محاسبات نظام مهندسی را از چه مباحثی شروع کنیم! چگونه برنامه ریزی داشته باشیم که مطلوب ترین نتیجه را به ما بدهد؟

 برای شروع بهتر است، مطالعه خود را از مباحث اصلی و سخت تر شروع کنید تا زمان کافی برای یادگیری آن ها داشته باشید. مباحثی مانند:

1. مبحث نهم (طراحی سازه های بتنی)
2. مبحث دهم (طراحی سازه های فولادی)
3. استاندارد 2800 (زلزله)
4. مبحث ششم (بارگذاری سازه ها)

این مباحث به همین ترتیبی که بیان شدند، بیشترین سوالات را به خود اختصاص می دهند و شما با حذف یکی از این دروس مسلما تعداد سوال قابل توجهی را از دست خواهید داد. پس این ریسک بزرگ را مرتکب نشوید و از همین شروع کار این موارد را در برنامه مطالعاتی خود جای دهید.

مطالعه عمیق و دقیق

مهم ترین اصل برای مطالعه آزمون محاسبات نظام مهندسی، دقیق خواندن است. شما باید مباحث آیین نامه را خیلی عمیق مطالعه کنید و همه بندها و تبصره های آن را حداقل یکبار بخوانید تا آمادگی لازم جهت مطرح شدن سوالات جدید از یک بند را داشته باشید. در جلسه آزمون نظام مهندسی به علت وقت کمی که دارید باید به محض دیدن سوال، محل بند مربوط به آن در آیین نامه به ذهنتان برسد. خیلی ها بعد از خواندن صورت سوال، بخش زیادی از وقت خود را صرف پیدا کردن بند مربوط به آن در آیین نامه می کنند و همین مسئله باعث هدر رفت فرصت زیادی از آن ها می شود. بنابراین باید سعی کنید تا جایی که می توانید بر تمام بندهای آیین نامه اشراف کامل داشته باشید و آن ها را دقیق،  عمیق و مفهومی مطالعه کنید.

نکته برداری

با توجه به پراکندگی مطالب در آیین نامه شما نیاز به یاد داشت برداری و خلاصه نویسی دارید. در واقع خواندن بدون یادداشت برداری و خط کشیدن زیر نکات مهم یک علت مهم فراموشی است. توجه کنید که شخصی سازی آیین نامه ها یعنی نوشتن یادداشت ها و نکاتی از خودتان بسیار حائز اهمیت است و بدون این کار، کار با آیین نامه ها برای شما راحت نخواهد بود. برای شخصی سازی می توانید کارهای زیر را انجام دهید:

1. هایلایت کردن جملات مهم و کلیدی در آیین نامه (جاهایی که نیاز به توجه و دقت ویژه دارند را با رنگ متمایزی هایلایت کنید).
2. خط کشیدن زیر کلماتی که در حین حل سوال حتما باید آن ها را در نظر بگیرید.
3. نوشتن تفسیر، تحلیل و نکاتی کنار بند مربوطه برای عدم پراکندگی مطالب مورد نیاز برای حل یک سوال.
4. نوشتن ارجاعات به بندهای دیگری به بند مورد نظر، ربط دارند (بندهای ترکیبی مورد نیاز برای حل برخی سوالات).

در واقع اساس مقطع یا مدول مقطع  که یکی از مهم ترین مباحث در آزمون محاسبات می باشد در واقع یکی از مشخصات هندسی مقطع هست که در دو حالت الاستیک و پلاستیک معرفی و محاسبه می‌شود. از این پارامتر در طراحی تیرها و تیر-ستون ها استفاده می‌شود.

وقتی یک تیر را تحت اثر خمش قرار می دهیم، تنش هایی در مقطع این تیر ایجاد می شود. در صورتی که مقدار تنش در دورترین تار فشاری یا کششی این مقطع برابر تنش تسلیم باشد، به لنگری که به این مقطع اعمال می شود، لنگر تسلیم می گوییم، که با M_y نشان داده می شود. مقدار لنگر تسلیم با استفاده از روابط مقاومت مصالح و به شرح زیر تعیین می شود:

 

 

از این رو نسبت ممان اینرسی مقطع به فاصله تار خنثی تا دورترین تار فشاری یا کششی را اساس مقطع می­ گویند.

c : فاصله دورترین تار مقطع نسبت به تار خنثی

I : ممان اینرسی مقطع

  اساس مقطع الاستیک :S

کاربرد اساس مقطع

در ادامه مشخص می‌شود که اگر یک عضو سازه‌ای تحت اثر خمش قرار گیرد برای اینکه حداکثر تنش مجاز مقطع عضو را بتوانیم محاسبه کنیم می‌بایستی این پارامتر یعنی اساس مقطع را محاسبه کنیم. در ادامه چندین کاربرد اساس مقطع در علم عمران برای طراحی اعضای خمشی به‌ صورت شکل آورده‌ایم.

در واقع برای طراحی هر عضو تحت خمش باید اساس مقطع عضو را محاسبه کنیم؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که یک مهندس عمران باید نحوه محاسبه اساس مقطع (چه در حالت الاستیک چه پلاستیک) را بلد باشد.

اثبات فرمول اساس مقطع الاستیک

تا زمانی که مقطع تحت خمش، در ناحیه الاستیک هست، طبق رابطه هوک بین تنش و کرنش رابطه خطی برقرار هست.

 

 

F_y = σ = Eε

چنانچه مقطعی تحت لنگر خمشی قرار گیرد و مقدار لنگر به‌ اندازه‌ ای باشد که تنش خمشی ایجاد شده در محدوده الاستیک باقی بماند مطابق شکل با فرض اینکه اولین تار کششی تحت خمش به حد تسلیم رسیده است خواهیم داشت:

 

σ_m: مقدار حداکثر تنش خمشی در دورترین تار مقطع تا محور خنثی

از تعادل استاتیکی نیروها در راستای x خواهیم داشت:

از رابطه خواهیم داشت:

میدانیم که ydA ∫ مرکز سطح مقطع را نشان می‌دهد بنابراین در مرکز سطح مقطع تنش خمشی برابر صفر هست. در واقع محوری که از مرکز سطح مقطع می‌گذرد محور خنثی گویند که در آن تنش خمشی صفر هست.

 

 

از تعادل لنگر محور z مطابق شکل 3 خواهیم داشت:

میدانیم که  I = ∫ y²dA  ممان اینرسی مقطع هست بنابراین:

همان‌ طور که از رابطه بالا مشخص شد تنش خمشی حداکثر رابطه مع با نسبت ممان اینرسی مقطع بر فاصله دور ترین تار تا محور خنثی دارد. اگر مقدار نسبت ممان اینرسی مقطع بر فاصله دور ترین تار تا محور خنثی  (I/C) را برابر S بگیریم به آن نسبت مدول مقطع کشسان یا اساس مقطع الاستیک گویند.

بسته به اینکه خمش حول چه محوری رخ دهد اساس مقطع تغییر می‌کند؛ بنابراین:

محاسبه اساس مقطع الاستیک به صورت گام به گام

گام اول: تعیین محور مبنا

برای مشخص کردن محل تار خنثی الاستیک ابتدا بایستی یک محور مبنا در نظر بگیریم. اصولا محور مبنای افقی را پایین ترین تار مقطع، و محور مبنای عمودی را نسبت به دور ترین تار افقی مقطع در نظر می گیریم. به عنوان مثال برای مقطع I-شکل مقابل محور مبنا با رنگ قرمز نشان داده شده است:

شکل 7 (نمایش خطوط مبنا بروی مقطع عضو)

گام دوم: مشخص کردن محل تار خنثی الاستیک

محل تار خنثی الاستیک افقی یک مقطع با استفاده از رابطه

و محل تار خنثی الاستیک عمودی مقطع با استفاده از رابطه

محاسبه می شود.

Y_i فاصله مرکز سطح مقطع با مساحت A_i نسبت به محور مبنای افقی

X_i فاصله مرکز سطح مقطع با مساحت A_i نسبت به محور مبنای عمودی

شکل 8

همانطور که می بینید محل تار خنثی الاستیک عمودی و افقی همان محل محور تقارن مقطع می باشد.

گام سوم: تعیین مقدار ممان اینرسی مقطع

گام چهارم: تعیین مقدار C

c فاصله دور ترین تار مقطع نسبت به محور خنثی می باشد، از جایی که مقطع متقارن است، فاصله دور ترین تار فشاری و کششی مقطع نیز برابر می باشد. بنابرین:

گام پنجم: محاسبه اساس مقطع الاستیک

منبع:

سبزسازه

کاربرد اساس مقطع

در ادامه مشخص می‌شود که اگر یک عضو سازه‌ای تحت اثر خمش قرار گیرد برای اینکه حداکثر تنش مجاز مقطع عضو را بتوانیم محاسبه کنیم می‌بایستی این پارامتر یعنی اساس مقطع را محاسبه کنیم. در ادامه چندین کاربرد اساس مقطع در علم عمران برای طراحی اعضای خمشی به‌ صورت شکل آورده‌ایم.

در واقع برای طراحی هر عضو تحت خمش باید اساس مقطع عضو را محاسبه کنیم؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که یک مهندس عمران باید نحوه محاسبه اساس مقطع (چه در حالت الاستیک چه پلاستیک) را بلد باشد.

اثبات فرمول اساس مقطع پلاستیک

چنانچه لنگر خمشی وارد بر مقطع عضو به‌ تدریج افزایش یابد به ­طوری­که تارهای مقطع شروع به تسلیم شدن کنند و تمام مقطع به تنش تسلیم برسد در این حالت مقطع از حالت الاستیک به پلاستیک رسیده است و دیگر قانون هوک برای آن صدق نمی‌کند.

در حالت پلاستیک در واقع ما از تمام ظرفیت مقطع برای طراحی استفاده می‌کنیم. برای اینکه لنگر پلاستیک یه مقطع را به دست بیاوریم حالتی را فرض می‌کنیم که مقطع یک محور تقارن دارد مطابق شکل زیر در حالت الف. در این صورت تار خنثی مقطع را به دو مساحت A_{1 ,} A₂ تقسیم می‌کند. با نوشتن معادله تعادل استاتیک برای مقطع خواهیم داشت:

مطابق شکل بالا حالت (ب) با نوشتن معادله تعادل خواهیم داشت:

بنابراین از تساوی قرار دادن دو مساحت یادشده می‌توان محل تار خنثی را پیدا کرد.

همان‌طور که می‌دانیم نیروهای R₁ و R₂ به ترتیب در مرکز سطوح A₁ و A₂ وارد می‌شوند. بن؛ راین از تعادل لنگر در حالت استاتیک مقطع داریم:

اگر فرمول را بسط دهیم در حالت کلی اساس مقطع پلاستیک برابر با:

محاسبه اساس مقطع پلاستیک به صورت گام به گام

گام اول: مشخص کردن محل تار خنثی پلاستیک

تار خنثی پلاستیک جایی است که مقطع را از نظر مساحت به دو قسمت مساوی تقسیم می کند. بنابرین با دانستن همین ویژگی می توان محل تار خنثی پلاستیک یک مقطع را براحتی مشخص کرد.

به عنوان مثال در مقطع قبلی داریم:

با توجه به اینکه مقطع متقارن می باشد، محل تار خنثی پلاستیک افقی و عمودی آن همان محور تقارن مقطع می باشد.

شکل 10

گام دوم: تعیین مقدار اساس مقطع پلاستیک

دومین نکته ای که در مورد اساس مقطع پلاستیک وجود دارد اینست که اساس مقطع پلاستک مقطع را به دو جزء کاملا مجزا تبدیل می کند. بنابرین دقت داشته باشید که در محاسبه اساس مقطع پلاستیک، جان این مقطع را دو قسمت جداگانه در نظر بگیرید:

همانطور که می بینید ، برای آسان تر شدن محاسبات مقطع را به 4 قسمت تقسیم کردیم.

شکل 11

منبع:

سبزسازه